TẠI SAO CÁC CÔNG TY CHẾT TẠI CAMBODIA
(Hay bất kì nước nào bạn đến, nếu bạn chưa hiểu rõ)(P2)
Thành công tại Việt Nam, bạn & team háo hức GO ASEAN bước đầu là Cambodia. Sử dụng kế hoạch đã được chứng minh là đúng tại VN, bạn tự tin sẽ thành công ở đất nước nhỏ bé này. 1 năm sau, bạn ôm thất bại trở về, mất một (vài) tỷ, quên luôn giấc mơ ASEAN.
Một bạn trên diễn đàn hôm qua có comment chất là, 10 người đi thì 9 người chết, vậy đâu là lý do? Sau khi quan sát một thời gian dài, mình có vài đúc kết như sau:
Con người
Hầu hết khi mọi người sang Cam sẽ bắt đầu tìm một người phiên dịch, những người biết tiếng Việt-Cam thường có từ 2 nguồn: những người Việt sinh ra ở Cam và những người Khmer ở Việt (ở các tỉnh miền Tây, gọi là Khmer Krom). Cả 2 nguồn này đều có nhiều vấn đề.
Những người Việt sinh ra ở Cam thường có dân trí rất thấp, hậu quả của quá trình kì thị từ hàng trăm năm trước, đặc biệt từ sau Polpot 1979. Họ thất học hoặc học vấn rất thấp thường chỉ qua lớp 5, họ cũng sống ở những khu biệt lập của người Việt và ít tiếp xúc với người Cam. Thành ra ngôn ngữ họ sử dụng, cách họ nói chuyện chỉ là giao tiếp hằng ngày. Còn sử dụng cho bán hàng, quảng cáo có thể sẽ thiếu hiệu quả. Tiếng Cambodia cũng có rất nhiều giọng, giống ở VN là Bắc Trung Nam, nếu nghe một người VN nói tiếng Khmer họ gần như sẽ nhận ra ngay, và có thể họ sẽ không mua sản phẩm dựa trên sự kì thị sẵn có. Và còn vô số hệ quả sau này nữa.
Những người Khmer sinh sống ở Việt Nam thường rất tự tin về khả năng nói tiếng Khmer của họ. Tiếc thay điều này là sai lầm. Cả cách sử dụng từ ngữ, âm điệu, cách cư xử của họ khác với người bản địa rất nhiều. Lấy ví dụ một ông Việt kiều từ Mỹ về, họ chưa đến VN bao giờ nhưng tự tin nói là hiểu biết bởi vì họ có dòng máu VN, bạn sẽ nghĩ sao? Mời các bạn truy cập vào “Trang nhà" của chúng tôi tại địa chỉ www.blalalla.com. Wtf is Trang nhà?
Ngôn ngữ thay đổi hằng ngày, hàng tháng. Đi du học hay xuất khẩu lao động vài năm về còn bỡ ngỡ. Bạn hiểu ngôn ngữ không có nghĩa là bạn hiểu dân tộc, con người. Bán hàng phải dựa trên hiểu biết sâu sắc về con người bản địa mới có thể bán hàng được.
Mình không có ý coi thường hay vơ đũa cả nắm bên này hay bên kia. Có điều bạn nên hiểu là, nếu chọn sai con người từ đầu, tiền của bạn có thể đi xuống sông xuống biển mà bạn không biết tại sao. Không ai nói bài viết của bạn sai hay nhầm ở đâu cả nhưng bạn sử dụng sai từ, có thể người ta sẽ không thích nó. Vậy thôi.
Đây là lỗi gần như bất kì ai mới qua đều mắc phải.
Bản địa hoá
Nói một cách ngắn gọn, Người VN “yêu" Trung Quốc thế nào thì người Cam “yêu" Việt Nam như thế. Nêu nếu bạn bán hàng ở VN dựa trên sự yêu nước và tự hào dân tộc, hãy suy nghĩ 20 lần trước khi sử dụng chiêu đó ở Cam. Vì nó gần như không hiệu quả đâu. Thay vì thế, hãy tẩy hết cái gốc Việt Nam của sản phẩm đi: từ tên gọi, nguồn gốc xuất xứ, giá … hãy gọi nó là hàng TQ cũng được. Nếu các bác không tin, xin cứ thử. Đặc biệt là lớp trẻ gần đây, sau khi Cam giàu lên, có của ăn của để, thì lòng tự tôn dân tộc cũng dân cao (thấy giống nước nào không ạ?). Lòng tự tôn còn được nuôi dưỡng, thổi bùng từ đảng đối lập, những người luôn rêu rao rằng họ sẽ lấy lại miền Nam của VN vì đó là đất của tổ tiên Cam. Nên, nếu khách hàng tiềm năng của bạn trong phân khúc này, hãy suy nghĩ kĩ xem.
Một việc khác quan trọng hơn nữa, gốc văn hoá của người Cam được lan truyền từ nền văn minh Ấn Độ, ngôn ngữ thuộc hệ Môn-khmer, phật giáo là Tiểu thừa. Người Cam có ý thức chăm sóc khách hàng tốt, và tinh thần dân chủ cao. Điều này khá khác biệt với VN khi phần nhiều chúng ta thuộc về văn hoá Đông Á với phật giáo Đại Thừa và gia trưởng. Nếu các bạn không hiểu được phần nhiều điều này, có thể hàng vẫn bán và bán tốt, cũng có thể không và bạn cũng chả hiểu vì sao lại thế. Cách truyền thông và quản lý nhân viên theo đó cũng tương đối khác biệt nếu không để ý có thể để lại hậu quả đáng tiếc.
(Còn tiếp)
P/s: Mình không đặt nặng vấn đề bản quyền, nhưng nếu bạn reup, hãy để lại nguồn.
P/ss: Mình ít khi post bài viết về kinh doanh trên tường nhà, nên nếu anh em có hỏi xin cứ inbox. Việc kết bạn có vẻ mang lại ít giá trị cho bạn.